فوج

نهج الفصاحة3

1001. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : نیک خویی مایه برکت و بداخلاقی مایه بدبختی است.
1002. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : نیک خویی مایه برکت ؛ بداخلاقی مایه بدبختی ؛ اطاعت (از) زن مایه پشیمانی ؛ و صدقه سرنوشت بد را دفع می‌نماید.
1003. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین چیزی که به مردم عطا شده ، اخلاق خوش است.
1004. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : در میزان و حساب (روز قیامت) ، چیزی سنگین‌تر از خوش‌اخلاقی نیست.
1005. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هیچ چیزی در ترازوی سنجش اعمال (روز قیامت) سنگین‌تر از خوش‌اخلاقی نیست.
1006. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خوش اخلاقی از سعادت مرد است.

تشویق به خوشخویی

1007. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : پایداری کن و با مردم خوش‌اخلاق باش.
1008. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : با دارایی‌تان نمی‌توانید همه مردم را بهره‌مند سازید ولیکن خوش اخلاقی‌تان را همگانی کنید.
1009. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : سه ویژگی است که هر کس یکی از آنها را نداشته باشد ، سگ از او بهتر است : پرهیزگاری که او را از محرمات الهی بازدارد ؛ بردباری که به وسیله آن نادانی جاهل را دفع نماید ؛ اخلاق خوشی که به وسیله آن با مردم زندگی می‌کند.
1010. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خوش اخلاق باش ؛ زیرا خوش اخلاق‌ترین مردم ، دینش هم نیکوتر است.
1011. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خوش اخلاقی و خاموشی طولانی پیشه کن ؛ زیرا سوگند به خدایی که جانم به دست اوست ، خلایق به مانند آن دو ، زینت نمی‌یابند.

اخلاق قابل تغییر نیست

1012. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر گاه شنیدید که کوهی جابه جا شد ، باور کنید. ولی اگر شنیدید که کسی از خوی خود دست برداشته ، باور نکنید ؛ زیرا عاقبت به ذاتش باز می‌گردد.
1013. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : تغییر دادن اخلاق مانند تغییر دادن خلقت (محال) است ؛ زیرا تو توانایی تغییر خلقت را نداری تا این که بتوانی اخلاق را تغییر دهی.

اخلاقی که خداوند دوست یا نفرت دارد

1014. پیامبر خداصلی الله علیه وآله : خداوند دو نوع اخلاق را دوست ، و دو نوع دیگر را دشمن دارد : اما آن دو را که دوست دارد ، جود و بخشش است. و اما آن دو را که دشمن دارد ، بداخلاقی و بخل است. و هر گاه خداوند درباره بنده‌ای نیکی اراده نماید ، او را در قضای حاجات مردم به کار می‌گیرد.

پیامدهای خوشخویی

1015. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بنده به وسیله خوش اخلاقی مقام و درجه روزه‌دار نمازگزار را درمی‌یابد.
1016. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر آینه خوش اخلاقی ، گناه را محو می‌کند چنانچه خورشید ، یخ را آب می‌نماید.
1017. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : میانه‌روی ، نصف معیشت و خوش‌اخلاقی ، نصف دین‌داری است.
1018. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : گشاده‌رویی ، کینه را از بین می‌برد.
1019. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : اخلاق خوش ، گناهان را ذوب می‌کند چنانچه آب ، یخ را ذوب می‌نماید. و اخلاق بد ، عمل (نیک) را فاسد می‌کند چنانچه سرکه ، عسل را فاسد می‌نماید.
1020. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : صله رحم ، خوش اخلاقی و خوش همسایگی ؛ شهرها را آباد و عمرها را زیاد می‌کند.
1021. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر گاه خداوند ، صورت و سیرت بنده‌ای را نیکو ساخت ، شرم دارد که گوشت او را طعمه آتش جهنم نماید.

نکوهش بدخویی

1022. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بداخلاقی ، شوم است و بدترین شما ، بداخلاق‌ترین شماست.
1023. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بداخلاقی شوم است ؛ اطاعت از زنان ، پشیمانی آورد ؛ و نیک سیرتی مایه پیشرفت است.
1024. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بداخلاقی ، عمل (نیک) را از بین می‌برد چنانچه سرکه عسل را فاسد و تلخ می‌کند.
1025. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : اگر بداخلاقی (به صورت) مردی که در بین مردم راه می‌رود (ظاهر) بود ، هر آینه مرد بدی بود و خدای تعالی مرا بد زبان نیافرید.
1026. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : نیک خویی مایه رشد ؛ بداخلاقی مایه بدبختی ؛ نیکوکاری مایه افزایش عمر ؛ و صدقه مرگ بد را دفع می‌کند.
1027. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : نیک خویی مایه برکت و بداخلاقی مایه بدبختی است.
1028. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بدزبانی ، شومی آورد و بدسیرتی ، پستی.
1029. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که بداخلاق باشد ، خودش را عذاب دهد. و هر که زیاد غصه بخورد ، تنش را بیمار گرداند. و هر که با مردم منازعه کند ، کرامتش می‌رود و جوانمردی‌اش نابود می‌شود.

مکارم اخلاق

1030. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدای تعالی بخشنده است و بخشندگی را دوست دارد و اخلاق عالی را دوست ولی اخلاق پست را دشمن دارد.
1031. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : همانا من برای کامل نمودن فضایل اخلاقی مبعوث گردیدم.
1032. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : سه ویژگی در پیشگاه خداوند از فضایل اخلاقی شمرده می‌شود : بخشیدن کسی که بر تو ستم روا داشته ، عطا کردن به کسی که تو را محروم ساخته و با کسی که از تو بریده پیوندگیری.
1033. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که دارای سه چیز باشد ، همان دارد که خاندان داوود(ع) داشتند : عدالت ، هنگام خشم و رضا ؛ اعتدال ، هنگام فقر و توانگری ؛ و ترس از خدا ، در نهان و آشکار.
1034. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : سه چیز در دنیا و آخرت از فضیلت‌های اخلاقی شمرده می‌شود : کسی را که بر تو ستم روا داشته عفو کنی ؛ با کسی که از تو بریده پیوند نمایی ؛ و در برابر کسی که بر تو نادانی کرده شکیبایی ورزی.
1035. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : به وسیله سه چیز بنده به خواسته‌های دنیوی و اخروی خویش می‌رسد : صبر بر بلا ؛ رضا به قضا ؛ و دعا در فراخی.
1036. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : اخلاق خوب از اعمال بهشت است.
1037. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : اخلاق خوب ده چیز است که (چه بسا) در مرد باشد ولی در پسرش نباشد و (بالعکس) در پسر باشد ولی در پدر نباشد و (نیز ممکن است) در بنده باشد ولی در مولای او نباشد. خداوند اینها را برای آن که بخواهد قسمت می‌کند : راستی گفتار ، پایمردی در جنگ ، عطا به سائل ، نیکی در عوض نیکی ، حفظ امانت ، صله رحم ، حمایت همسایه ، حمایت دوست ، مهمان‌داری و سرسلسله اینها که حیا است.
1038. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : عدالت ، خوب است ولیکن از فرمان‌روایان ، خوب‌تر ؛ سخاوت ، خوب است ولیکن از ثروتمندان ، خوب‌تر ؛ پرهیزکاری نیکوست ولیکن از دانشمندان ، نیکوتر ؛ شکیبایی نیکوست ولیکن از فقیران ، نیکوتر ؛ توبه ، خوب است ولیکن از خوبان ، خوب‌تر ؛ و شرم و حیا ، خوب است ولیکن از زنان ، خوب‌تر است.

آفرینش

آفرینش

1039. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدای تعالی به رحم مادر فرشته‌ای را مامور می‌کند که می‌گوید : پروردگارا! (اکنون) نطفه است ، پروردگارا! (اکنون) علقه است ، پروردگارا! (اکنون) مضغه است ، وقتی خداوند آفرینش کامل او را اراده نمود ، فرشته می‌گوید : پروردگارا! آیا بدبخت است یا خوشبخت؟ پسر است یا دختر؟ روزی‌اش چگونه است؟ عمرش چقدر است؟ بدین ترتیب همه اینها در شکم مادرش مقرر می‌شود.

آفرینش انسان

1040. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : آفرینش هر یک از شما چهل روز در شکم مادر به صورت نطفه ، سپس چهل روز به صورت علقه (آویزک) ، سپس چهل روز به صورت مضغه (لقمه جویده) است ، آن گاه خداوند فرشته‌ای به سوی او فرستاده و به چهار سخن او را مامور می‌کند و به او گفته می‌شود : عمل ، روزی ، عمر او را و این که بدبخت است یا خوش بخت ، بنویسد ، سپس روح در او دمیده می‌شود.

خداوند خلق را در تاریکی آفرید

1041. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدای تعالی خلق را در تاریکی آفرید ، آن گاه بر آنان نور تابانید ؛ آن روز به هر که از آن نور اصابت کرد ، هدایت یافت و از هر که خطا رفت ، گمراه گشت.

نکوهش کسی که بخواهد مانند خلق خدا خلق کند

1042. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدای تعالی فرمود : کیست ستم‌گرتر از آن که می‌خواهد مخلوقی مانند من بیافریند؟ (اگر می‌تواند) دانه‌ای یا ذره‌ای یا یک دانه جو بیافریند.

شراب

شراب

1043. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : همه گناهان در خانه‌ای ، و کلید آن در شراب خواری قرار داده شده است.
1044. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خداوند ، شراب را حرام نموده است و هر چیز مست کننده ، حرام است.
1045. پیامبر خداصلی الله علیه وآله : تجارت شراب ، حرام است.
1046. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : شراب ، مجموعه (دربردارنده) گناهان است.
1047. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خداوند ، شراب ، شراب خوار ، ساقی شراب ، فروشنده شراب ، تهیه کننده شراب ، حمل کننده شراب ، آن که شراب برای او حمل می‌شود و آن که پول را می‌خورد (همه) را لعنت کند.

پرهیز از شراب

1048. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : از خمر (و شراب‌خواری) دوری کنید ؛ زیرا آن کلید هرگونه بدی است.
1049. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : پس از بت‌پرستی ، نخستین چیزی که پروردگارم مرا از آن نهی فرمود ، شراب خواری و بدگویی مردان به یکدیگر بود.
1050. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : شراب خواری نکنید ؛ زیرا شراب ، کلید هر بدی است.

نکوهش شرابخوار

1051. پیامبر خداصلی الله علیه وآله : خدای تعالی چهار کس را وارد بهشت نمی‌کند تا از نعمتهای آن بچشند : شراب خوار ، ربا خوار ، آن که به ناحق مال یتیم خورد و آن‌که پدر و مادرش از او ناخشنود باشند.
1052. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : شراب خوار ، مانند بت پرست است.

فرجام شرابخواری

1053. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : از شراب بپرهیزید ؛ زیرا از گناه آن ، گناهان دیگر تولید می‌شوند هم‌چنان که از درخت شراب ، درختان دیگر به بار می‌آیند.
1054. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : شراب مادر ناپاکی‌هاست ؛ هر که شراب بخورد ، چهل روز نمازش پذیرفته نمی‌شود ؛ اگر کسی در حالی که شراب در شکم دارد بمیرد ، به مرگ جاهلیت مرده است.
1055. پیامبر خداصلی الله علیه وآله : شراب ، مادر بدی‌ها و بزرگترین گناهان بزرگ است ؛ هر که شراب بخورد ، به زنای بامادر ، خاله وعمه گرفتار می‌شود.
1056. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : همواره بنده از ناحیه دینش در گشایش است مادامی که شراب نخورد و هر گاه شراب خورد ، خداوند پرده‌اش را پاره می‌کند (در حقیقت او با این کارش پرده‌دری کرده است) و شیطان ، مولا و گوش و چشم او می‌گردد و او را به سوی هر شرّی می‌راند و از هر خیری بازمی‌دارد.
1057. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که زنا یا شراب‌خواری نماید ، خداوند ایمانش را می‌کَند چنانچه انسان پیراهن را از سرش درمی‌آورد.
1058. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که شراب‌خواری کند ، روز قیامت تشنه محشور گردد.
1059. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که شراب‌خواری کند ، نور ایمان از ضمیرش بیرون رود.

ترس

ترس و امید

1060. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : اگر مؤمن از کیفر در پیشگاه خداوند آگاه بود ، هیچ کس طمع بهشت نمی‌نمود ، و اگر کافر از رحمت در پیشگاه خداوند آگاه بود ، هیچ کس از بهشت ناامید نمی‌گشت.
1061. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : امید و ترس در دل مؤمن گرد نمی‌آید مگر این که خداوند عزّوجلّ بدو امید عطا فرموده و از ترس ، ایمنش سازد.

پیامدهای ترس

1062. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر گاه بنده از خدا بترسد ، خداوند همه چیز را از او می‌ترساند. و هر گاه بنده از خدا نترسد ، خداوند او را از همه چیز می‌ترساند.
1063. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خداوند ، کسی را بر آدمیزاد مسلط می‌نماید که آدمیزاد از او می‌ترسد ، در حالی که اگر آدمیزاد از کسی جز خدا نمی‌ترسید ، خداوند ، هیچ کس را بر او مسلط نمی‌کرد. خداوند آدمیزاد را بر کسی که به او امید بسته ، وامی گذارد ، در حالی که اگر آدمیزاد به کسی جز خدا امیدوار نبود ، خداوند ، او را به غیر خودش واگذار نمی‌کرد.
1064. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : ترس از خدا ، سرچشمه هر حکمتی است و پارسایی ، سرور اعمال است.
1065. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدای تعالی فرمود : به عزّت و جلالم سوگند! که برای بنده‌ام دو امنیت و دو ترس جمع نمی‌کنم ؛ اگر او در دنیا از من ایمن باشد ، روز قیامت او را می‌ترسانم و اگر در دنیا از من بترسد ، روز قیامت او را ایمن خواهم ساخت.
1066. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که بترسد ، همه شب راه سپرد. و هر که همه شب راه سپرد ، به منزل می‌رسد.
1067. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که از خداوند بترسد ، خداوند همه چیز را از او می‌ترساند.

ثمره گریه از ترس خدا

1068. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بر دو چشم ، آتش جهنم حرام است : چشمی که از ترس خدا بگرید و چشمی که در برابر کفار از اسلام و مسلمانان نگهبانی کند.

نکوهش کسی که مؤمنی را می‌ترساند

1069. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : مسلمان را نترسانید ؛ زیرا ترساندن مسلمان ستم بزرگی است.
1070. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : روا نیست که مسلمانی مسلمان دیگر را بترساند.
1071. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که مؤمنی را بترساند ، روز قیامت خداوند ترس او را به امنیت تبدیل نمی‌کند. و هر که مؤمنی را سعایت (بدگویی) کند ، روز قیامت خداوند او را خوار و زبون گرداند.

نتیجه کسی که مردم را بترساند

1072. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که مؤمنی را بترساند ، بر خداوند است که روز قیامت او را ایمن نسازد.

خیاطی

تشویق به رد باقی مانده نخ و پارچه

1073. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : باقی مانده نخ و پارچه را پس بدهید ؛ هر که در نخ و پارچه خیانت کند ، روز قیامت او را مکلف می‌کنند که نظیر آن را بیاورد در حالی که او نخواهد توانست.

خیانت

خیانت

1074. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : امانت را به صاحبش برگردان ، و خیانت را با خیانت پاسخ نده.
1075. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : روز قیامت ، هر خیانت‌کاری پرچمی دارد که بِدان شناخته می‌شود.

پیامد خیانت

1076. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر گاه فحشا (زنا) رواج یافت ، زلزله می‌شود. و هر گاه حاکمان ستم کردند ، باران کم می‌گردد. و هر گاه به هم پیمانان ذمی خیانت شود ، دشمن چیره می‌گردد.
1077. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : امانت مایه جلب روزی و خیانت مایه جلب فقر است.
1078. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خیانت (در امانت) ، فقر می‌آورد.
1079. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : مکر ، فریب و خیانت ، در آتش جهنم است.

اوج خیانت

1080. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خیانت بزرگی است که به برادرت سخنی بگویی به طوری که او تو را راست‌گو ولی تو او را دروغ‌گو شماری.

خوبی

خوبی

1081. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : القا و دیکته نمودن نیکی بهتر از خاموشی است ولی خاموشی از دیکته کردن بدی بهتر است.
1082. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که را خداوند خیری داد ، باید اثرش نمایان گردد.

معنای خوبی در موارد مختلف

1083. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین ازدواج آن است که مراسمش سبک‌تر باشد.
1084. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین ذکرها ، آن است که پنهان باشد و بهترین روزی‌ها ، آن است که کافی باشد.
1085. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین روزی‌ها ، آن است که برای هر روز ، کافی باشد.
1086. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین دوستان و همراهان ، چهار نفری ؛ بهترین طلایه‌داران (و پیش قراولان) ، چهارصد نفری ؛ و بهترین لشکریان ، چهار هزار نفری هستند.
1087. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین توشه ، تقوا و بهترین چیزی که به قلب القا می‌شود ، یقین است.
1088. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین شهادت‌ها ، شهادتی است که پیش از پرسش ، صاحبش آن را ادا کند.
1089. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین گواهان ، کسی است که پیش از پرسش ، گواهی دهد.
1090. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین مهریه‌ها ، سبک‌ترین آنهاست.
1091. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین صدقه آن است که صدقه دهنده (بعد از آن) بی‌نیاز بماند. و دست دهنده بهتر از دست گیرنده است. و صدقه دادن را از عائله خود آغاز کن.
1092. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین صدقه آن است که از روی بی‌نیازی باشد.
1093. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین عبادت‌ها ، پنهان‌ترین آنهاست.
1094. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین کارها ، جدایی از دنیاست در حالی که زبانت به ذکر خدا مشغول باشد.
1095. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین کارها ، آن است که سود برساند و بهترین هدایت‌ها ، آن است که پیروی گردد.
1096. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین درآمدها ، آن است که از دسترنج کارگر حاصل شود در صورتی که کار صاف و دقیق انجام دهد.
1097. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین مجالس ، وسیع‌ترین آنهاست.
1098. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین مسلمانان ، کسی است که مسلمانان از دست و زبانش در آسایش باشند.
1099. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین خانه‌های مسلمانان ، خانه‌ای است که در آن یتیم ، نوازش می‌شود و بدترین خانه‌های مسلمانان ، خانه‌ای است که با یتیم بدرفتاری می‌شود. من و کفیل یتیم در بهشت (مانند دو انگشت) همراه یکدیگر هستیم.
1100. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین دین‌داری شما ، پارسایی است.
1101. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین (روشهای) دین‌داری شما ، آسان‌ترین آنهاست.
1102. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین جوانان شما ، کسی است که شبیه پیران رفتار نماید و بدترین پیران شما ، کسی است شبیه جوانان رفتار نماید.
1103. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین صف‌های مردان ، صف اول و بدترینش ، صف آخر است و بدترین صف‌های زنان ، صف اول و بهترینش ، صف آخر است.
1104. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین عطر مردان ، آن است که بویش آشکار و رنگش نهان باشد ولی بهترین عطر زنان ، آن است که رنگش آشکار و بویش نهان باشد.
1105. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین شما ، کسی است که نسبت به دنیا بی‌اعتناتر و نسبت به آخرت راغب‌تر باشد.
1106. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : از میان شما اسلام آن کس بهتر است که اخلاقش نیکوتر است در صورتی که (در کار دین) دانا باشد.
1107. پیامبر خداصلی الله علیه وآله : بهترین شما ، کسی است که از خاندانش دفاع نماید ، مادامی که به گناه نیفتد.
1108. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین شما ، سودمندترین شما برای خاندانش است و من بهترین شما برای خاندانم هستم. جز شخص کریم ، زنان را گرامی نمی‌دارد و جز شخص پلید ، آنها را خوار نمی‌کنند.
1109. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین شما ، کسی است که نسبت به زنان نیکوتر باشد.
1110. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین شما ، کسی است که نسبت به زنان و دخترانش نیکوتر باشد.
1111. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین شما ، کسی است که قرآن را بیاموزد و آن را به دیگری یاد دهد.
1112. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین شما ، کسی است که آخرتش را به خاطر دنیایش ، و دنیایش را به خاطر آخرتش رها نکند ، و نیز سربار مردم نباشد.
1113. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین شما ، کسی است که به خیرش امید و از شرّش امان باشد. و بدترین شما ، کسی است که نه به خیرش امید و نه از شرّش امان باشد.
1114. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین سرگرمی مرد مؤمن ، شناگری ، و بهترین سرگرمی زن ، نخ‌ریسی است.
1115. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین چیزی که به مرد مؤمن عطا شده ، اخلاق خوش است و بدترین چیزی که به مرد داده شده ، قلب (و سیرت) بد در صورت زیباست.
1116. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین چیزی که بر قلب القا می‌شود ، یقین است.
1117. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین چیزهایی که انسان بعد از خود به جای می‌گذارد ، سه چیز است : فرزند صالحی که همواره برای او دعا کند ؛ صدقه جاریه‌ای که پاداش آن همواره برای او می‌رسد ؛ و دانشی که همواره بعد از او از آن بهره‌مند شوند.
1118. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین مساجد زنان ، کنج خانه‌شان است.
1119. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین زنان امت من ، آنهایی هستند که چهره زیباتر و مهر کمتر دارند.
1120. پیامبر خداصلی الله علیه وآله : بهترین زنان شما ، زن عفیف و خدمت‌گزار است ؛ یعنی در ناموس خود پاکدامن و نسبت به شوهرش خدمت‌گزار است.
1121. پیامبر خداصلی الله علیه وآله : بهترین زنان شما ، آن است که فرزند بسیار آورد ، مهربان باشد و شریک و مطیع شوهر باشد اگر از خدا بترسند.
و بدترین زنان شما ، آنهایی هستند که آرایش و زینت‌هایشان را آشکار کنند و متکبر و منافق باشند و از آنها جز به اندازه کلاغی که خط سفید به گردن دارد به بهشت نمی‌روند.
1122. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین زنان ، آنهایی هستند که مهرشان کمتر باشد.

تشویق به تعجیل در کارهای خوب

1123. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که درِ خیری برایش گشوده شد ، فرصت را دریابد ؛ زیرا نمی‌داند که آن در کی بسته می‌شود.

ملاک بندگان خوب خدا

1124. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدای تعالی می‌فرماید : ملاک نیکی و بدی بنده‌ام در نوع گمان او نسبت به من است ؛ اگر گمانش خوب بود ، بنده نیک و اگر بد بود ، بنده بدی است.

سریع ترین کار خیری که به ثواب می رسد

1125. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : پاداش نیکوکاری و صله رحم از سایر نیکی‌ها زودتر داده می‌شود و کیفر ستمکاری و قطع رحم از سایر بدی‌ها زودتر می‌رسد.

راهنمای به نیکی مانند خود نیکوکار است

1126. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : راهنمای به نیکی ، (در ثواب) مانند خود نیکوکار است.
1127. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : راهنمای به نیکی ، (در ثواب) مانند خود نیکوکار است و خدای تعالی فریادرسی بیچارگان را دوست دارد.
1128. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : انجام دهنده نیکی از خود نیکی بهتر و انجام دهنده بدی از خود بدی بدتر است.
1129. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که به سوی نیکی راهنمایی کند ، همانند فاعل نیکی پاداش دارد.

اسباب خیر

1130. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : نیکی به همراه بزرگان شماست.

نتیجه خوبی

1131. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدای تعالی درباره بنده‌ای که در او کوچک ترین خیری باشد ، پرده‌دری نمی‌کند.
1132. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که نیکی بکارد ، غبطه (دیگران) را درو کند. و هر که بدی بکارد ، پشیمانی درو کند.

خزینه های خیر نزد خداوند است

1133. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خزینه‌های خیر و شر ، نزد خداوند است و کلیدهای آن ، مردان می‌باشند ؛ خوشا! به حال آن که خداوند او را کلید خیر و قفل شر و بدا! به حال آن که خداوند او را کلید شر و قفل خیر قرار داده است.

هر گاه خداوند برای امیری خوبی بخواهد

1134. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر گاه خداوند درباره امیر نیکی اراده کند ، برای او وزیر صدیق و درستکاری می‌گمارد که در فراموشی ، امیر را یادآوری و در هوشیاری ، یاری نماید و هر گاه درباره او غیر از این اراده کند ، برای او وزیر بدکردار می‌گمارد که در فراموشی امیر را یادآوری نکند و در هوشیاری ، یاری‌اش نرساند.

هر گاه خداوند برای بنده اش خوبی بخواهد

1135. پیامبر خداصلی الله علیه وآله : هر گاه خداوند درباره بنده‌ای اراده نیک داشته باشد ، او را در دین دانشمند ، دردنیاپارساوبه‌عیب‌هایش‌آشنامی‌سازد.
1136. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر گاه خداوند درباره بنده‌ای اراده نیک داشته باشد ، حاجت‌های مردم را در دست او قرار می‌دهد.
1137. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر گاه خداوند درباره بنده‌اش اراده نیک داشته باشد ، کیفر او را در دنیا قرار می‌دهد و هر گاه برای او بد اراده کند او را با گناهش رها می‌کند تا روز قیامت کیفرش دهد.
1138. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر گاه خداوند درباره بنده‌ای اراده نیک داشته باشد ، قفل دلش را گشوده ، یقین و راستی در آن می‌نهد و دل او را به رفتارش آگاه می‌سازد و قلبش را سالم ، زبانش را راستگو ، اخلاقش را مستقیم ، گوشهایش را شنوا و چشمانش را بینا می‌سازد.
1139. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر گاه خداوند درباره بنده‌ای نیکی اراده کند ، در نفس او واعظی می‌گمارد که او را امر و نهی نماید.
1140. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر گاه خداوند درباره بنده‌ای نیکی اراده کند ، پیش از مرگ او را پاکیزه می‌سازد. گفتند : چه چیز بنده را پاک می‌کند؟ فرمود : کار نیکی به او الهام می‌نماید تا هنگام انجام آن ، جانش را بستاند.
1141. پیامبر خداصلی الله علیه وآله : هرگاه خداوند برای بنده‌ای نیکی‌اراده کند ، در خواب به‌او هشدار می‌دهد.
1142. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر گاه خداوند برای بنده‌ای نیکی اراده کند ، شیرینش می‌سازد. گفتند : چه چیز او را شیرین می‌کند؟ فرمود : پیش از مرگ کار نیکی به رویش می‌گشاید تا هنگام انجام آن ، جانش را بستاند.
1143. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر گاه خداوند برای بنده‌ای نیکی اراده کند ، او را به کار می‌گیرد. گفتند : به کارگیری او چگونه است؟ فرمود : نزدیک مرگ (در لحظات آخر عمر) کار نیکی به رویش می‌گشاید تا اطرافیانش ازاو خشنود گردند.
1144. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر گاه خداوند برای بنده‌ای (قومی) نیکی اراده کند ، در زندگی‌شان مدارا برقرار می‌سازد و هرگاه برای آنان بدی اراده نماید ، زندگی‌شان را با اختلاف و شکاف همراه می‌سازد.
1145. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر گاه خداوند برای بنده‌ای نیکی اراده کند ، ساز و کار او را در میان حق شناسان قرار می‌دهد و هر گاه خداوند برای بنده‌ای بدی اراده کند ، ساز و کار او را در میان حق ناشناسان قرار می‌دهد.
1146. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر گاه خداوند برای بنده‌ای نیکی اراده کند ، بی‌نیازی او را در نفس و جانش و پرهیزکاری‌اش را در دلش قرار می‌دهد و هر گاه برای بنده‌ای بدی اراده نماید ، فقر را پیش چشمانش جای می‌دهد.
1147. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : این اخلاق خداوند است که ؛ خدای تعالی درباره هر کس نیکی اراده کند ، به او اخلاق نیکو می‌بخشد و درباره هر کس بدی اراده نماید ، اخلاق بد به او می‌دهد.
1148. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خداوند درباره هر کسی نیکی اراده کند ، مبتلایش می‌کند.
1149. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خداوند درباره هر کس نیکی اراده کند ، او را در دین فقیه (دانا) ساخته ، راه کمال را به او الهام می‌نماید.
1150. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خداوند درباره هر کسی نیکی اراده نماید ، دوست خوب نصیبش می‌گرداند.

هر گاه خداوند برای قومی خوبی بخواهد

1151. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر گاه خداوند درباره خانواده‌ای اراده نیک نماید ، آنان را در دین ، صاحب دانش می‌کند و خردسالانشان بزرگسالان را احترام می‌کنند و نیز خداوند ، مدارای در زندگی و اعتدال در مخارج را نصیبشان نموده ، نسبت به معایبشان آشنا می‌سازد تا این که توبه کنند و هر گاه برای آنها غیر از این اراده نماید ، به خودشان وامی‌گذارد.
1152. پیامبر خداصلی الله علیه وآله : هرگاه خداوند برای قومی نیکی اراده کند ، عمرشان را طولانی و زبان سپاس‌گزاری عطایشان می‌کند.
1153. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر گاه خداوند برای قومی رشد و توسعه اراده نماید ، آنان را صاحب بخشش و عفت می‌کند و هر گاه انقراض قومی را اراده کند ، درِ خیانت را به رویشان می‌گشاید.
1154. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر گاه خداوند برای قومی نیکی اراده کند ، خردمندانشان را فرمان روایشان می‌نماید و دانشمندانشان میان‌شان داوری می‌کنند و خداوند ثروت را در دست کریمانشان قرار می‌دهد و هر گاه برای قومی بدی اراده کند ، سفیهانشان را فرمان روایشان ، نادانانشان را داورشان و بخیلانشان را ثروتمند قرار می‌دهد.
1155. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هرگاه خداوندنسبت به‌اهل خانه‌ای نیکی اراده کند ، میانشان مدارا برقرار می‌سازد.
1156. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر گاه خداوند برای قومی نیکی اراده کند ، دانشمندانشان را زیاد و نادانهایشان را کم می‌نماید ، به طوری که اگر دانشمند قوم سخن بگوید به یاری‌اش می‌شتابند ولی اگر نادان سخن بگوید رهایش کنند و هر گاه خداوند برای قومی بدی اراده کند ، نادانهایشان را زیاد و دانایانشان را کم می‌کند ، به طوری که اگر نادان سخن بگوید یاری‌اش می‌کنند ولی اگر دانا سخن بگوید رهایش می‌نمایند.
1157. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هرگاه خداوند درباره قومی ، نیکی اراده نماید ، آنان را (به جهت امتحان) مبتلا سازد.

خصلت های خوب

1158. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : شش ویژگی نیکوست : پیکار با دشمنان خدا به وسیله شمشیر ؛ روزه در روز تابستان ؛ نیک صبری هنگام مصیبت ؛ ترک مجادله ؛ انفاق پنهانی ؛ و دوستی در راه خدا.

بهترین مردم

1159. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بندگان خوب خدا ، خوش پیمانان و خوش بویانند.
1160. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین شما ، خوش اخلاق‌ترین شماست که (با مردم) مانوسند و (مردم نیز با آنان) انس می‌گیرند.
1161. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین شما ، کسی است که در پرداخت قرض ، خوش حساب‌تر باشد.
1162. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین شما ، کسی است که عمرش طولانی‌تر و اخلاقش نیکوتر باشد.
1163. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین شما ، کسانی هستند که برای زنان‌شان بهتر باشند.
1164. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین شما ، کسی است که برای خاندانش بهتر باشد.
1165. پیامبر خداصلی الله علیه وآله : بهترین شما ، کسی است که دیدارش شما را به یاد خدا اندازد ، گفتارش بر دانشتان افزاید وکردارش به آخرت ترغیبتان نماید.
1166. پیامبر خداصلی الله علیه وآله : بهترین شما ، کسی است که عمرش طولانی‌تر و اعمالش نیکوتر باشد.
1167. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : آیا از بهترین و بدترینتان به شما خبر دهم؟ بهترین شما کسی است که بتوان به خیرش امید داشت و از شرش در امان بود و بدترین شما کسی است که به خیرش امید و از شرش امان نیست.

بهترین کارها

1168. پیامبر خداصلی الله علیه وآله : بهترین کارها ، میانه آنهاست.

کننده کار نیک اندک است

1169. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : (زمینه) کار نیک بسیار است ، اما کسی که بدان عمل کند ، اندک است.

آنچه در آن خیری نیست

1170. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : در همراهی کسی که تو را هم‌سنگ خود نمی‌داند ، برای تو خیری نیست.
1171. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : در همراهی کسی که حقی برای تو همانند حقی که تو برای او قایلی ، قایل نباشد ، خیری نیست.
1172. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : در مالی که آفت بدان نرسد و تنی که مصیبت نبیند ، خیری نیست.
1173. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : آن که مهمانی ندهد ، در او خیری نیست.

عوامل رسیدن به خیر دنیا و آخرت

1174. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : چهار چیز است که به هر کس عطا شود از خیر دنیا و آخرت بهره‌مند می‌گردد : زبانی که یاد خدا کند ، دلی که سپاس گزارد ، تنی که بر بلا صبور باشد و زنی که شوهرش را در ناموس و مال خیانت نکند.
1175. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : سود دنیا و آخرت در سایه دانش است و زیان دنیا و آخرت نیز در سایه نادانی است.
1176. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که را تقوا روزی شود ، خیر دنیا و آخرت روزی‌اش شده است.
1177. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که را صورت زیبا ، سیرت زیبا ؛ همسر شایسته و سخاوتی نصیب گشته ، هر آینه از خیر دنیا و آخرت بهره‌مند گردیده است.

کسی که بر کار خیری بمیرد

1178. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که بر خیری که انجام داده بمیرد ، امید خیر برای او داشته باشید و هر که بر شرّی که انجام داده بمیرد ، برای او بیمناک باشید ولیکن نومید نشوید.

اسب

اسب

1179. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : نیکی ؛ یعنی پاداش و غنیمت ، تا روز قیامت ، به پیشانی اسبان بسته شده است.

در اسب برکت است

1180. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : برکت اسب در رنگ بور اوست.

فایده اسب داری

1181. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : جن کسی را که در خانه‌اش ، اسب اصیلی دارد ، مخبّط و لگدمال نمی‌کند.

شرط بندی روی اسب

1182. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : شرطبندی روی اسب (اسب سواری) ، مباح است.

نیکی تا روز قیامت بر پیشانی اسبان بسته شد

1183. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : نیکی ، تا روز قیامت ، به پیشانی اسبان بسته شده و کسی که خرج اسب را می‌دهد ، مانند این است که دستش را به نفقه دادن باز نموده که هیچ وقت نباید بسته شود.
1184. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : نیکی و کام‌روایی ، تا روز قیامت ، به پیشانی اسبان بسته شده و صاحبان اسبان به وسیله آنها یاری می‌شوند. بنابراین ، پیشانی اسبان را دست بکشید و برای آنها برکت بخواهید و چیزی به گردنشان غیر از زه کمان بیاویزید.
1185. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : نیکی و کام‌روایی ، تا روز قیامت ، به پیشانی اسبان بسته شده و صاحبان اسبان به وسیله آنها یاری می‌شوند و کسی که خرج آنها را می‌دهد ، مانند کسی است که دستش را برای صدقه دادن باز نموده است.

درد

هر دردی را دارویی است

1186. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خداوند هیچ دردی را بدون درمان نیافرید.
1187. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خداوند جز پیری ، هیچ دردی را بدون درمان نیافرید.
1188. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خداوند جز مرگ ، هیچ دردی را بدون درمان نیافرید ؛ بعضی آن را می‌دانند و بعضی نمی‌دانند.

دعا

دعا

1189. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : دعا ، سپاهی از سپاهیان خداوند است که قضای حتمی را دفع می‌نماید.
1190. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : دعا ، سلاح مؤمن است.
1191. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : دعا ، کلید رحمت ؛ وضو کلید نماز ؛ و نماز کلید بهشت است.
1192. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خود دعا عبادت است.
1193. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : دعا ، بلا را دفع می‌نماید.
1194. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : نزد خداوند ، چیزی گرامی‌تر از دعا نیست.
1195. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر یک از شما پیوسته (از مردم) درخواست نماید خداوند را دیدار می‌کند در حالی که در صورت او تکه گوشتی نباشد.
1196. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین سلاح مؤمن ، صبر و دعاست.

فضیلت دعا

1197. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : همه کارهای نیک ، نصف عبادت و دعا (به تنهایی) نصف دیگر آن است. هر گاه خدای تعالی درباره بنده‌ای نیکی اراده نماید ، قلبش را به دعا متمایل می‌سازد.

دعا کلید اجابت است

1198. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که در را مدام بکوبد ، به زودی در به روی او گشوده می‌شود.

دعا قضا و قدر حتمی را دفع می کند

1199. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : انسان به سبب گناه از روزی محروم می‌گردد. و تقدیر جز به سبب دعا تغییر نمی‌کند. و عمر جز به سبب نیکی افزایش نمی‌یابد.
1200. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : نیکی به پدر و مادر ، عمر را زیاد ، دروغ ، روزی را کم و دعا ، قضا را دفع می‌کند.
1201. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : دعا ، قضا را دفع می‌نماید ؛ نیکی ، روزی را افزون می‌کند ؛ و بنده ، به وسیله گناهی که مرتکب می‌شود ، خود را از روزی ، محروم می‌گرداند.
1202. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : قضا را جز دعا دفع نمی‌کند و جز نیکی ، عمر را زیاد نمی‌کند.
1203. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بسیار دعا کنید ؛ زیرا دعا قضا را بازمی‌گرداند.

بهترین دعا

1204. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین زهد و پارسایی آن است که دل تو به آنچه داری آرام گیرد و بهترین خواسته تو از خدای عزّوجلّ باید عافیت و سلامتی در دین و دنیا باشد.
1205. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین دعا ، دعای هر کس برای خودش است.

تشویق به دعا کردن

1206. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : دعا ، درباره (بلایی که) نازل شده و نازل نشده ، سودمند است. پس ای بندگان خدا! دعا را فراموش نکنید.
1207. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : از فضل خدا طلب کنید ؛ زیرا خداوند دوست دارد که از او خواسته شود و بهترین عبادت ، انتظار فرج است.
1208. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر آینه خداوند تبریک می‌گوید به مردی درباره حاجتی که بسیار در خصوص آن دعا کند ؛ چه خواسته‌اش را عطا کند یا از آن امتناع ورزد.

آداب دعا

1209. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خداوند ، اصرار کنندگان در دعا را دوست دارد.
1210. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : دعای پنهانی معادل هفتاد دعای آشکار است.
1211. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : دو رکعت نماز با مسواک از هفتاد رکعت نماز بدون مسواک ، بهتر است ؛ و یک دعای پنهانی از هفتاد دعای آشکار ، بهتر است ؛ و یک صدقه پنهان از هفتاد صدقه آشکار ، بهتر است.
1212. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : در دو وقت درهای آسمان گشوده می‌شود و به ندرت دعای دعا کننده‌ای در آن رد می‌گردد : هنگام نماز و هنگام صف‌آرایی در راه خدا.
1213. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : همه چیز ، حتی بند کفش را از خدا بخواهید ؛ زیرا اگر خداوند آن را میسور ننماید ، میسر نخواهد شد.

انتخاب زمان مناسب برای دعا کردن

1214. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : نیمه شب درهای آسمان گشوده می‌شود و منادی ندا می‌دهد : آیا دعا کننده‌ای هست تا دعایش مستجاب شود؟ آیا درخواست کننده‌ای هست تا به او عطا شود؟ آیا گرفتاری هست تا گشایشی برایش بشود؟ در این هنگام ، هر مسلمانی چیزی بخواهد ، حاجتش برآورده شود مگر زن زناکاری که با ناموس خود کسب کند یا مالیات گیرنده (ای که با ستم مال مردم را بگیرد).
1215. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : در چهار موقع درهای آسمان گشوده و دعاها مستجاب می‌گردد : هنگام پیوستگی صفوف مبارزان راه خدا ، هنگام نزول باران ، هنگام نماز و هنگام دیدن کعبه.
1216. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : دعای بین اذان و اقامه ، رد نمی‌شود.

دعایی که از همه زودتر به اجابت می رسد

1217. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : دعای غایبی برای غایب دیگر زودتر از هر دعایی به اجابت می‌رسد.

شرایط استجابت دعا

1218. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدا را بخوانید در حالی که ایمان به اجابتش دارید ، و بدانید که خداوند دعایی را که از دل غافل فراموش‌کار برخیزد ، نمی‌پذیرد.
1219. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هنگام رقّت و نرمی دل ، دعا را غنیمت شمارید ؛ زیرا رقّت قلب ، مایه رحمت است.
1220. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که خواهد دعایش مستجاب شود و اندوهش برطرف گردد ، باید تنگ‌دستی را گشایش دهد.
1221. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که دوست دارد که خداوند دعای او را در سختی‌ها و بلاها اجابت نماید ، باید در آسایش ، زیاد دعا کند.
1222. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خداوند از بنده شرم می‌کند که دستان او را که برای دعا بالا رفته با ناامیدی برگرداند.
1223. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هیچ قومی دست نیاز به سوی خدای تعالی دراز نکرد جز این که خداوند بر خود لازم فرمود که خواسته آنان را در دستشان قرار دهد.
1224. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدای تعالی باحیا و بخشنده است و شرم دارد دستان کسی را که به سویش بلند شده خالی و ناامید بازگرداند.

دعاهایی که مستجاب می شود

1225. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : دعای مؤمن مبتلا و گرفتار را غنیمت شمارید.
1226. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : از نفرین مظلوم بپرهیزید ، هر چند از کافری باشد ؛ زیرا میان او و خدای عزّوجلّ مانعی وجود ندارد (و دعایش زود به اجابت می‌رسد).
1227. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : پروردگار تو عزّوجلّ دعای سه کس را اجابت نمی‌کند : مردی که در خانه ویران ساکن شود ؛ مردی که بر سر راه ، منزل گزیند ؛ و مردی که حیوان خود را رها کند سپس از خدا بخواهد که آن را نگه‌دارد.
1228. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خداوند دعای سه کس را رد نمی‌کند : آن که بسیار خدا را یاد کند ، ستمدیده و پیشوای دادگر.
1229. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : در سه مورد درخواست بنده رد نمی‌شود : مردی که در بیابانی که جز خداوند هیچ کس او را نمی‌بیند ، نماز بپا دارد ؛ مردی که (در جنگ ، ) یارانش فرار کنند و او استوار بماند ؛ و مردی که آخر شب برای عبادت برخیزد.
1230. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خداوند عزّوجلّ دعای سه نفر را اجابت نمی‌کند : مردی که زن بداخلاق دارد ولی او را طلاق نمی‌دهد ؛ مردی که مالی پیش دیگری دارد ولی بر آن شاهد نمی‌گیرد ؛ و مردی که مال خود را به سفیه بسپارد در حالی که خداوند عزّوجلّ فرموده است : اموالتان را به سفیهان نسپارید.
1231. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خداوند بر خود لازم کرده است که دعای سه نفر را رد نکند : روزه‌دار ، تا زمانی که افطار کند ؛ ستمدیده ، تا زمانی که یاری شود ؛ و مسافر ، تا زمانی که بازگردد.
1232. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : دعای سه نفر بدون شک پذیرفته می‌شود : دعای ستمدیده ، دعای مسافر و نفرین پدر بر فرزند.
1233. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خداوند بر خود لازم کرده است که دعای ستم‌دیده‌ای را که او نیز نسبت به دیگری ستم روا داشته ، نپذیرد.
1234. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : پنج دعاست که مستجاب می‌شود : دعای مظلوم تا یاری شود ؛ دعای حاجی تا بازگردد ؛ دعای سرباز تا به اقامتگاه خود برسد ؛ دعای مریض تا بهبود یابد ؛ و دعای برادری برای برادرش در غیاب او. و دعای آخری از همه دعاها زودتر مستجاب می‌گردد.
1235. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : دعایی که برادر برای برادرش در پشت سر می‌کند ، رد نمی‌شود.
1236. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : دعای کسی که به او نیکی شده ، برای نیکی کننده رد نمی‌شود.
1237. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : دعای مرد مسلمان برای برادرش در پشت سر پذیرفته می‌شود ؛ بالای سر او فرشته‌ای موکل است که هر گاه دعای خیری برای برادرش بکند ، فرشته می‌گوید : آمین و برای تو نیز مانند همان باشد.
1238. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : دعای پدر برای فرزندش ، مانند دعای پیامبر برای امتش است (پذیرفته می‌شود).
1239. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : دعای ستمدیده پذیرفته می‌شود هر چند بدکار باشد ؛ چون بدی او به خودش بازمی‌گردد.
1240. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : دو دعا است که بین آن دو و خداوند پرده‌ای وجود ندارد : دعای ستمدیده و دعای برادر پشت سر برادرش.
1241. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : از بیماران عیادت کنید و از ایشان بخواهید که برایتان دعا کنند ؛ زیرا دعای بیمار ، مستجاب و گناهش آمرزیده است.

دعاهای پیامبر

1242. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدایا! بیشترین روزی‌ات را بر من (روزی مرا) ، هنگام پیری و پایان عمرم قرار بده.
1243. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدایا! آنچنان مرا از خود بترسان که گویا تو را می‌بینم و به وسیله تقوایت (پرهیزکاری‌ات) سعادتمندم کن و به نافرمانی‌ات بدبختم نکن و قضایت را برایم خیر و قدر خود را برایم مبارک گردان تا این که تقدیم آنچه برایم مؤخر کردی و تاخیر آنچه برایم مقدم داشتی را دوست نداشته باشم. و بی‌نیازی مرا در روحم قرار ده.
1244. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدایا مرا از جمله کسانی قرار ده که وقتی نیکی کنند ، خوشحال می‌شوند و آن گاه که بدی کنند آمرزش می‌طلبند.
1245. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدایا در همه امور ، ما را عاقبت به خیر گردان و از خواری دنیا و عذاب آخرت نجاتمان ده.
1246. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدایا! مرا در حالات ایستاده و نشسته و خوابیده به برکت اسلام حفظ کن و دشمن شاد و حسود قرار نده. خدایا! هر نیکی را که گنجینه‌اش در اختیار توست ، از تو مسئلت می‌کنم و از هر شری که گنجینه‌اش در تحت سلطه توست ، به تو پناه می‌برم.
1247. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدایا! مرا فقیر زنده بدار و فقیر بمیران و در بین فقیران محشور فرما و بدترین بدبختان کسی است که فقر دنیا و عذاب آخرت را یکجا دارد.
1248. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدایا! میان ما را اصلاح کن و دلهایمان را به همدیگر مهربان گردان و ما را به راههای امن و آرام هدایت فرما و از تاریکی‌ها به سوی روشنایی رهایی بخش و از زشتی‌های آشکار و نهان دور ساز. خدایا! گوشها ، چشم‌ها ، دلها ، زن‌ها و فرزندان ما را مبارک گردان و توبه ما را بپذیر که هر آینه تو توبه‌پذیر و مهربانی.
1249. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدایا! چشمان اشک باری به من عطا کن که دل را به وسیله ریزش اشکهای ترس تو شفا دهد پیش از آن که این اشکها خون و دندانها ، پاره آتش گردند.
1250. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدایا! دینداری ام را اصلاح کن که کارم را از خطا و گناه حفظ می‌کند و کار دنیایم را اصلاح کن که زندگی من در آن است و امر آخرتم را اصلاح کن که بازگشتم در آن است. زندگی را مایه افزایش نیکی‌ها و مرگ را مایه آسایش از همه بدی‌ها برای من قرار بده.
1251. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدایا مرا بر تحمل فشار و سختی مرگ و حالت احتضار ، یاری فرما.
1252. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدایا! از ترس خود آنقدر که میان ما و گناهان فاصله اندازد و از اطاعت خود آنقدری که ما را به بهشت رساند و از یقین خود آنقدری که مصیبت‌های دنیا را بر ما آسان سازد نصیبمان کن و ما را تا زمانی که زنده نگه داشتی ، از گوش و چشم و قدرت بهره‌مند کن و آن را وارث ما قرار ده (تا آخر عمر برایمان نگهدار) و انتقام ما را از ستمگران بگیر و ما را بر دشمنان پیروز کن و مصیبت ما را در دینمان قرار نده و دنیا را بزرگترین اندوه و نهایت دانشمان قرار نده و کسی را که بر ما رحم نکند بر ما مسلط نگردان.
1253. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدایا من ازتو هدایت ، تقوا ، عفت و بی‌نیازی خواستارم.
1254. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدایا! من از تو سلامتی همراه ایمان ، ایمان همراه با نیک‌خویی و توفیقی که رستگاری در پی دارد ، مسئلت می‌کنم.
1255. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدایا! سحرخیزی امت مرا مبارک گردان.
1256. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدایا! تو را به علم غیب و قدرت بر آفرینش هستی سوگند! مادامی که زندگی را برایم سودمند می‌دانی ، مرا زنده بدار و آن گاه که مرگ را برایم نیکو می‌دانی ، مرا بمیران ، خدایا! ترس تو را در آشکار و نهان ، کلمه اخلاص را در حال خشنودی و خشم و اعتدال را در فقر و توانگری ، از تو خواستارم.
1257. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدایا! پروردگارا! در دنیا و آخرت ، نیکی عطایمان فرما و از عذاب جهنم محفوظمان بدار.
1258. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدایا! بر (روزی) ما بیفزا و از (روزی) ما کم نکن ، ما را گرامی دار و خوار نساز ، به ما عطا کن و محروم نساز ، ما را برتری ده و کسی را بر ما برتری نده و ما را خشنود ساز و از ما خشنود باش.
1259. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدایا! هم چنان که مرا نیکو آفریدی ، اخلاق مرا نیز نیکو گردان.
1260. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدایا! لحظه‌ای مرا به خودم وامگذار و چیزهای خوبی که به من عطا فرمودی ، از من نگیر.
1261. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدایا! هر کس عهده دار کار امت من گردید و بر آنان سخت گرفت ، تو نیز بر او سخت بگیر و هر کس عهده دار امت من گردید و با آنان مدارا نمود ، تو نیز با او مدارا نما.
1262. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بگو خدایا! باطن مرا از ظاهرم بهتر و ظاهرم را شایسته گردان. خدایا! از چیزهای شایسته‌ای که به مردم عطا می‌کنی از قبیل مال ، زن و فرزند ، به من نیز عطا فرما غیر از آنچه که گمراه و گمراه‌کننده است.
1263. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بگو خدایا! آن چنان نفس مطمئنی از تو می‌خواهم که به دیدار تو ایمان داشته باشد ، به قضای تو خشنود باشد ؛ و به عطای تو قانع گردد.

دعاهای پیامبر در استعاذه

1264. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدایا! من از تو همه نیکی‌ها را خواستارم چه آنچه می‌دانم و چه آنچه نمی‌دانم ، و از همه بدی‌ها به تو پناه می‌برم چه آنچه می‌دانم و چه آنچه نمی‌دانم.
1265. پیامبر خداصلی الله علیه وآله : خدایا! من از برص ، دیوانگی ، جذام و بیماری‌های بد ، به تو پناه می‌برم.
1266. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدایا! من از ناتوانی ، تنبلی ، ترسویی ، بخل ، پیری ، سنگدلی ، غفلت ، تنگدستی ، ذلت و مستمندی ، به تو پناه می‌برم. و نیز از فقر ، کفر ، فسق ، اختلاف ، نفاق ؛ سُمعه و ریا ، به تو پناه می‌برم. و نیز از کری ، گنگی ، دیوانگی ، خوره ، برص و بیماری‌های بد به تو پناه می‌برم.
1267. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدایا! من از ناتوانی ، تنبلی ، ترسویی ، بخل و پیری ، به تو پناه می‌برم. و نیز از عذاب قبر ، عذاب جهنم و گرفتاری در زندگی و مرگ ، به تو پناه می‌برم.
1268. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدایا! من از فقر ، تنگدستی ، ذلت ، ستمگری و ستمدیدگی ، به تو پناه می‌برم.
1269. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدایا! من از تنبلی ، پیری ، گناه ، غرامت ، شکنجه و عذاب قبر ، شکنجه و عذاب جهنم ، سختی امتحان ثروت و امتحان فقر ، به تو پناه می‌برم.
1270. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدایا! من از همسایه بد در خانه اقامت ، به تو پناه می‌برم ؛ زیرا همسایه صحرا ، به زودی تغییر می‌کند.
1271. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدایا! من از دوست حیله‌بازی که با دو چشمانش مرا می‌پاید و دلش مراقب من است ؛ اگر از من نیکی ببیند ، آن را می‌پوشاند و اگر بدی ببیند ، آن را شایع می‌کند به تو پناه می برم.
1272. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدایا! من از زوال نعمت ، تغییر عافیت ، ناگهانی بلا و همه چیزهایی که مایه ناخشنودی توست ، به تو پناه می‌برم.
1273. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدایا! من از دانش بی سود ، عبادت غیر مقبول و دعای غیر مستجاب ، به تو پناه می‌برم.
1274. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدایا! من از دانش بی سود ، دل بی سوز ، دعای غیر مستجاب و نفسی که سیری ندارد ، به تو پناه می‌برم. خدایا! از شر این چهار تا (به تو پناه می‌برم).
1275. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدایا! من از چیرگی قرض ، غلبه دشمن و سرزنش مخالفان ، به تو پناه می‌برم.
1276. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدایا! من از فریب زنان و عذاب قبر ، به تو پناه می‌برم.
1277. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدایا! من از خوی‌ها ، کارها ، هوس‌ها ومرض‌های زشت ، به تو پناه می‌برم.
1278. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدایا! من از روز بد ، شب بد ، ساعات (اوقات) بد ، یار بد و همسایه بد در خانه اقامت ، به تو پناه می‌برم.

دعاهای پیامبر در درخواست عافیت

1279. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدایا! تو جانم را آفریدی و تو آن را پس می‌گیری ، مرگ و زندگی آن برای توست ؛ اگر زنده‌اش داشتی ، حفظش کن و اگر به مرگ رساندی ، او را بیامرز. خدایا! من از تو خواستار عافیت هستم.
1280. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدایا! بدن ، گوش و چشم مرا عافیت و سلامتی عطا فرما. خدایا! من از کفر و فقر به تو پناه می‌برم. خدایا! من از عذاب قبر به تو پناه می‌برم ، (ای که) معبودی جز تو نیست.

دعاهای پیامبر در درخواست دانش

1281. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدایا مرا از آنچه یادم دادی ، بهره مند گردان و چیزی که مرا سود رساند یادم ده و دانش مرا زیاد کن.
1282. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدایا! مرا به وسیله دانش ، بی نیاز و به وسیله بردباری ، زینت و به وسیله تقوا ، عزیز و به وسیله عافیت ، زیبایی عطا فرما.

دعاهای پیامبر در درخواست بخشش

1283. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدایا! گناهم را بیامرز ، خانه ام را وسعت بخش و روزی ام را مبارک گردان.
1284. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدایا! از گناه ، نادانی و اسراف کاری من و آنچه تو بدان از من آگاهتری ، گذشت کن. خدایا! خطا ، عمد ، شوخی ، جدی و هر بدی که در من است همه را ببخشای.

ثمره دعا کردن به برادر خویش غیاباً

1285. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر بنده مسلمانی غیاباً برادر خویش را دعا کند ، فرشته گوید : مانند آن برای تو باد.

پاداش دعا کننده و آمین گو

1286. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : دعا کننده و آمین گوینده ، در پاداش شریکند ؛ قاری (قرآن) و مستمع ، در پاداش شریکند ؛ و دانشمند و دانش آموز ، در پاداش شریکند.

آنچه که سزاوار است دعا کننده ترک نماید

1287. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : ای مردم! از خدا بترسید و در طلب (حاجت) معتدل باشید ؛ زیرا هرگز کسی نمی میرد تا این که روزی خود را به طور کامل دریافت نماید هر چند دیرتر باشد. پس ، از خدا بترسید و در طلب معتدل باشید.

علل مستجاب نشدن دعا

1288. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : (گاهی) خداوند به دلیل مصلحتی ، حاجت کسی را برآورده نمی کند در نتیجه ، (آن شخص ندانسته) مردم را به ناحق متهم می سازد و می گوید : کی حق مرا برد؟

پیامد دعا نکردن

1289. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدای تعالی فرمود : هر کس مرا نخواند ، بر او غضب می کنم.

دنیا

دنیا

1290. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : دنیا از کسی دور نمی گردد مگر این که خیر او در آن باشد.
1291. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : دنیا ، خانه کسی است که خانه ندارد و مال کسی است که مالی ندارد و کسی برای دنیا مال جمع می کند که عقل ندارد.

حقیقت دنیا

1292. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هیچ یک از شما از دنیا انتظاری ندارد جز بی نیازی طغیان آور ، فقر نسیان آور ، مرض فسادآور ، پیری خوار کننده و مرگ مهیا کننده.

دنیا سرایی آکنده از بلاست

1293. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : از دنیا فقط بلا و فتنه باقی مانده است.

دنیا متغیر است

1294. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : دنیا ، متغیر است ؛ آنچه نصیب توست به تو می رسد هر چند ضعیف باشی ؛ و آنچه بر ضرر توست (باز به تو می رسد و) به قدرت خود نمیتوانی آن را دفع کنی.

دنیا ساعتی است

1295. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر چه آمدنی است ، نزدیک است.

دنیا زندان مؤمن است

1296. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : دنیا ، زندان مؤمن است و بهشت کافر است.

دنیا پلی است

1297. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : در دنیا چنان باش که گویا غریب یا رهگذری و (پیوسته) خود را از اهل قبور بشمار.

دنیا مهمان خانه است

1298. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : در دنیا چون میهمانانی باشید ؛ مسجدها را خانههای خودتان قرار دهید ؛ دلهایتان را به مهربانی عادت دهید ؛ بسیار تفکر و گریه کنید ، هوسها شما را بیراهه نبرد تا بناهایی را بسازید که در آنها ساکن نمیشوید و داراییهایی را جمع کنید که خودتان نمی خورید ؛ و آرزوهایی کنید که بدانها نمی رسید.

دنیا ملعون است

1299. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : دنیا و آنچه در آن است ، ملعون است جز امر به معروف و نهی از منکر و یاد خدا.
1300. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : دنیا و آنچه در آن است ، ملعون است جز یاد خدا و متعلقات آن و دانشمند و دانش آموز.
1301. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : دنیا و آنچه در آن است ، ملعون می باشد جز چیزی که برای خداوند عزّوجلّ باشد.
1302. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : دنیا و آنچه در آن است ، ملعون می باشد جز چیزی که برای رضای خداوند عزّوجلّ باشد.

برگرفتن از دنیا بقدر ضرورت

1303. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : دنیا را برای اهلش واگذارید (دلبستگی به آن نداشته باشید) ؛ زیرا هر کس بیش از اندازه از آن برگیرد ، ناخودآگاه بر هلاک خویش می کوشد.
1304. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : در طلب دنیا معتدل باشید ؛ زیرا هر کس به اندازه تقدیرش بدان دست می یابد.
1305. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : دنیای خویش را اصلاح نمایید و آن چنان برای (سعادت در) آخرت تلاش کنید که گویا فردا خواهید مُرد.
1306. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : اگر در دنیا به اندازه توشه مسافر چیزی همراه دارید ، شما را کفایت می کند.
1307. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : (خانه‌هایی) می‌سازید که خود ساکن نمی‌شوید ، (ثروتی) جمع‌آوری می‌کنید که خود نمی‌خورید ، و (چیزهایی) آرزو می‌نمایید که بدان نمی‌رسید.
1308. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : دنیا را برای اهلش رها کنید ، هر که بیش از کفایت و نیاز از دنیا برگیرد ، ناخودآگاه مرگش را دربرگرفته است.

برگرفتن از دنیا به اندازه توشه مسافر

1309. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر یک از شما را به اندازه توشه (راه) مسافر کافی است.
1310. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهره هر کدامتان از این دنیا باید به اندازه توشه مسافر باشد.

نتیجه دنیا دوستی

1311. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : اما بعد ، همانا دنیا سرسبز و شیرین است و خداوند شما را در آن جانشین ساخته و بر چگونگی کردارتان می‌نگرد. پس مراقب (دام‌های) دنیا و زنان باشید ؛ زیرا اولین گمراهی بنی‌اسراییل (یهودیان) درباره زنان بود.
1312. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : علاقه به دنیا ، غم و اندوه را بسیار می‌کند و پرخوری ، دل را سخت می‌گرداند.

دنیا دوستی منشا هر گناهی است

1313. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : دنیا دوستی ، سرمنشا همه گناهان است.

دنیا منفورترین مخلوق خدا

1314. پیامبر خداصلی الله علیه وآله : خدای تعالی زمانی‌که جهان را آفرید ، از آن روی گرداند و به دلیل ناچیزی آن در پیشگاه خداوند هیچگاه به آن نظر نیفکند.
1315. پیامبر خداصلی الله علیه وآله : خدای تعالی چیزی‌را که در نزد او منفورتر از دنیا باشد نیافرید و به خاطر همین‌نفرت ، اززمان‌آفرینش‌آن ، بدوننگریسته‌است.

پاداش کسی که از راه حق به دنیا دست یابد

1316. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : دنیا ، شیرین و سبز (تازه) است ؛ پس هر که از راه حق بدان دست یازد ، برایش مبارک باد و چه بسا کسانی در خواهش‌های نفسانی خویش فرو رفته‌اند که روز قیامت برایشان جز آتش جهنم سودی ندارد.
1317. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : دنیا ، سبز (تازه) و شیرین است ؛ هر که از راه حلال در آن مالی کسب نماید و در راه حق انفاق کند ، خداوند او را پاداش داده و به بهشت می‌برد ؛ و هر که از غیر راه حلال مالی به دست آورد و در راه باطل مصرف نماید ، خداوند ، خانه خواری را بر او روا می‌دارد (به جهنم می‌برد).

خدا دنیا را با هدف رسیدن به آخرت عطا فرمود

1318. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خداوند دنیا را با هدف رسیدن به آخرت عطا می‌کند اما از اعطای آخرت برای به دست آوردن دنیا امتناع می‌ورزد.

فراهم آمدن دنیا و آخرت

1319. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین شما کسی نیست که دنیایش را به خاطر آخرتش و آخرتش را به خاطر دنیایش رها کند تا این که از هر دو بهره‌مند شود ؛ زیرا دنیا راه رسیدن به آخرت است. و شما سربار مردم نباشید.

پرهیز از دل خوش کردن به دنیا

1320. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : جبرئیل نزد من آمد و گفت : ای محمد! هر چه می‌خواهی زنده بمان ، (اما بدان) که عاقبت می‌میری ؛ و هر چه را می‌خواهی دوست داشته باش ، (اما بدان) که عاقبت از آن جدا می‌شوی ؛ و هر کار می‌خواهی انجام بده ، (اما بدان) که پاداش آن را دریافت می‌کنی و بدان که شرف و افتخار مؤمن به شب زنده داری و سربلندی او در بی‌نیازی (مالی) از مردم است.
1321. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : از (دلبستگی) دنیا برحذر باشید ، که سوگند به آن که جانم در کف اوست! هر آینه دنیا ساحرتر از هاروت و ماروت است.
1322. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر چه می‌توانید خود را از غم دنیا رها سازید ؛ زیرا هر کس ، دنیا ، بیشترین غمش باشد ، خداوند سرمایه‌اش را فراوان کند ولی فقر را همیشه پیش چشمانش قرار دهد. و هر کس ، آخرت ، بیشترین غمش باشد ، خدای تعالی کارش را نظم دهد و بی‌نیازی را در دلش جای دهد.

پرهیز از دنیا

1323. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدای تعالی در حالی که بنده مؤمنش را دوست دارد ، او را از دنیا پرهیز می‌دهد چنانچه شما مریضتان را به خاطر ترس از ضرر از (بعضی) خوردنی‌ها و آشامیدنی‌ها پرهیز می‌دهید.
1324. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : دنیا ، بر اهل آخرت و آخرت بر اهل دنیا ، حرام است. و دنیا و آخرت هر دو بر اهل خدا حرام است.

تشویق به برگزیدن آخرت

1325. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که دنیایش را دوست بدارد ، به آخرتش زیان رساند. و هر که آخرتش را دوست بدارد ، به دنیایش زیان رساند. پس باقی را بر فانی ترجیح دهید.

دوست داشتنی های دنیا

1326. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : از دنیا (زنان و بوی خوش) نزد من دوست‌داشتنی است : و روشنی چشم من ، در نماز است.
1327. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : دنیا ، کالاهایی است و بهترین کالای آن ، زن پارسا است.

ترک دنیا

1328. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : ترک دنیا از شکیبایی تلخ‌تر ، و از شکستن شمشیر در راه خدای عزّوجلّ سخت‌تر است.

نکوهش دنیا

1329. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : اگر دنیا به اندازه بال پشه‌ای نزد خداوند ارزش داشت ، جرعه آبی از آن را به کافر نمی‌نوشانید.
1330. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : آیا کسی هست که بر روی آب رود ولی قدم‌هایش تر نشود؟ هم چنین است صاحب دنیا (و ثروت) که از گناه مصون نخواهد ماند.

عمر دنیا

1331. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : (همه عمر) دنیا ، با هفت روز از روزهای آخرت برابر است.

خوشی دنیا اندوه آخرت است

1332. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : شیرینی دنیا ، مایه تلخی آخرت و تخلی دنیا ، مایه شیرینی آخرت است.
1333. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که با کار اُخروی ، دنیا بجوید ، در آخرت بهره‌ای ندارد.

مثل دنیا

1334. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : غذای آدمیزاد ضرب‌المثل دنیا شده است ، هر چند آن را ادویه و نمک بزنند باید دید عاقبت چه می‌شود.
1335. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : (بهره‌گیری از) دنیا در مقابل آخرت ، غیر از این نیست که یکی از شما انگشت اشاره خویش را در دریا نهد آن گاه بنگرد که با چه برمی‌گردد (متاع دنیا قطره‌ای از دریای آخرت است).
1336. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : حکایت این دنیا ، مانند لباسی است که سر تا پا پاره شده و از نخ آخرش آویزان است و نزدیک باشد که آن نخ نیز ببرد.
1337. پیامبر خداصلی الله علیه وآله : حکایت دنیا نسبت به آخرت مانند این است که یکی از شما انگشت خویش را در دریا نهد سپس نگاه کند که چه برمی‌گرداند. (صرفاً رطوبتی از دریا در آن می‌ماند).

حکایت انسان در دنیا چون سواره است

1338. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : حکایت من و دنیا چون سواره‌ای است که در یک روز گرمی زیر درختی بخوابد سپس راه بیفتد و آن را ترک نماید.
1339. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : مرا با دنیا چه کار؟ من نسبت به دنیا جز یک مسافری نیستم که در سایه درختی نشسته و استراحت کرده سپس آن را رها می‌کند.

دارو

دارو

1340. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدای تعالی هر جا درد آفرید ، دوانیزآفرید.پس‌دردهای‌خودرامداوانمایید.

دارو و درمان از تقدیرات است

1341. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : دوا (و درمان) از مصادیق تقدیر است که با اذن خدای تعالی مفید می‌گردد.

هر دردی را دارویی است

1342. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بندگان خدا! خود را معالجه نمایید ؛ زیرا خدای تعالی هیچ دردی را بی‌درمان نگذاشته است جز یک درد را ، و آن پیری است.
1343. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خود را معالجه نمایید ؛ زیرا آن که درد داده ، درمان نیز داده است.
1344. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : برای هر دردی دوایی است ؛ هر گاه دوایی به درد برخورد ، به اذن خدای تعالی بهبود یابد.

درمان کردن با صدقه

1345. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بیمارانتان را با صدقه درمان کنید ؛ زیرا صدقه ، بیماری‌ها و پیشامدها را از شما دفع می‌نماید.

با شیر گاو خودتان را درمان کنید

1346. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خودتان را با شیر گاو ، درمان کنید ؛ زیرا من امید دارم که خداوند در آن شفا قرار داده باشد ؛ به خاطر این که از همه درختان (و گیاهان) می‌چرد (بنابراین ، خواص دارویی هر نوع گیاهی را ممکن است داشته باشد).

روزگار

روزگار

1347. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : رفته رفته کارها ، سخت‌تر شده ؛ دنیا ، ادبار نموده و مردم بخیل‌تر می‌شوند.

به روزگار ناسزا نگویید

1348. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدای تعالی فرمود : آدمیزاد با ناسزاگویی به روزگار ، مرا آزار می‌دهد ؛ زیرا روزگار منم و کارها به دست من است و منم که شب و روز را تغییر می‌دهم.

روغن

روغن

1349. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : لباس ، غنا (و ثروتمندی) را آشکار می‌سازد ؛ روغن (خوشبو) فقر را از بین می‌برد ؛ و نیکی به مملوک (برده) (باعث می‌شود که) خداوند به سبب آن دشمن را سرشکسته نماید.

دین

دین

1350. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : امید به آفریدگارم مرا بس است و دینم از دنیایم مرا کافی است.
1351. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : دین مرد ، همان خرد اوست و هر که خرد ندارد ، دین ندارد.
1352. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : همه دین ، خیرخواهی است.
1353. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : دین ، طلایه‌دارانی جز وظیفه‌شناسی ، وفاداری و ستایش ندارد.
1354. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : دین جز به جوانمردی ، پایدار نیست.

فضیلت دین

1355. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : این دین (اسلام) محکم است پس با ملایمت در آن راه برو و عبادت خدا را منفور خود نگردان ؛ زیرا رهروی عجول ، عاقبت نه راهی سپرد و نه مرکوب خود را حفظ کند.

سر منشا دین

1356. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : اساس دین ، پرهیزکاری است.
1357. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : اساس دین ، خیرخواهی برای خدا ، دین خدا ، پیغمبر خدا ، کتاب خدا ، پیشوایان مسلمانان و برای همه مسلمانان است.

آرایش دین

1358. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خداوند ، این دین را خاص خود نموده و جز بخشش و خوش اخلاقی ، با دین شما سازگار نیست. هان! دین (داری) خود را به وسیله آن دو آرایش دهید.

ستون دین

1359. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر چیزی ستونی دارد و ستون این دین (اسلام) فقه است.

هر دینی خلقی و خویی دارد

1360. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر دینی ، خلق و خوی (برجسته‌ای) دارد و خلق و خوی (برجسته) این دین (اسلام) حیاست.

معیار دین داری

1361. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : معیار دین‌داری ، پارسایی است.

نصف دین

1362. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خداوند هر که را زنی شایسته روزی داده ، هر آینه او را بر نصف دینش یاری نموده و باید در نصف باقی از خدا بترسد.

آسانی دین

1363. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : از کنجکاوی و فرو رفتن در (مباحث دشوار) دین بپرهیزید ؛ زیرا خدای تعالی (اصل) دین را آسان قرار داده است. پس به اندازه توانایی خویش از آن فرا بگیرید ؛ زیرا خداوند کار نیک ولی مداوم را دوست دارد ، هر چند اندک باشد.
1364. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : من با دین مستقیم و آسان مبعوث شدم. هر کس ، با روش من مخالفت ورزد ، از من نیست.
1365. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر (عمل سخت و) مشکلی حرام است و در دین (عمل) مشکل وجود ندارد.

آفت دین

1366. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : سرکشی آفت شجاعت ، تفاخر آفت شرافت (فامیلی) منّت آفت گشاده دستی ، خودپسندی آفت زیبایی ، دروغ آفت سخن ، فراموشی آفت دانش ، سفاهت آفت بردباری ، اسراف آفت بخشش و هوس آفت دین‌داری است.
1367. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : سه چیز آفت دین‌داری (مردم) است : دانشمند بدکار ، پیشوای ستمکار ، تلاشگر نادان.
1368. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر چیزی آفتی دارد که آن را فاسد می‌کند و آفت این دین (اسلام) والیان بد است.
1369. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : آن که تعهد ندارد ، دین ندارد.

پرهیز از غلو و افراط در دین

1370. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : از غلو و افراط در دین بپرهیزید ؛ همانا پیشینیان شما به سبب غلو در دین هلاک گردیدند.

دین استوار

1371. پیامبر خداصلی الله علیه وآله : همواره این دین (اسلام) پایدار خواهد بود و گروهی از مسلمانان بر اساس آن ، پیکار می‌نمایند تااین‌که قیامت‌برپا گردد.

روش شناخت دین

1372. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : همانا من یک بشرم. هرگاه شما را به چیزی از دینتان فرمان دادم ، بدان رفتار کنید ولی هر گاه درباره چیزی نظر خود را بیان کردم ، همانا من یک بشرم.
1373. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : (بدانید که) من هم مانند شما بشرم و (سخن از روی) گمان ، گاهی مخالف واقع و گاهی مطابق آن درمی‌آید ولی آنچه به شما گفتم ، «خدا می‌گوید» در آن صورت من هرگز بر خدا دروغ نمی‌بندم.

تقویت دین با افرادی بی بهره از آن

1374. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : قطعاً خداوند ، دین خود را با مرد بدکار نیز تایید می‌کند.

بهترین دین داری شما

1375. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین دین‌داری شما ، پارسایی است.
1376. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین (روشهای) دین‌داری شما ، آسان‌ترین آنهاست.

کسی که دین ندارد

1377. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : همه نیکی‌ها تنها با خردورزی به دست می‌آید. و کسی که خردمند نیست ، دین ندارد.

وام

وام

1378. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : وارد بهشت شدم ، آن گاه دیدم بر در آن (نوشته است) : صدقه ، ده برابر و قرض ، هیجده برابر پاداش دارد. گفتم : ای جبرئیل! چرا صدقه ، ده برابر و قرض هیجده برابر؟ گفت : زیرا صدقه ، به دست بی‌نیاز و نیازمند می‌افتد ولی قرض ، فقط به دست کسی که به آن محتاج است می‌رسد.
1379. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : مردی بود که به مردم قرض می‌داد و همواره به خدمت‌گزارش می‌گفت : هر گاه به تنگ‌دستی برخورد نمودی ، از او درگذر شاید خداوند نیز از ما درگذرد. آن گاه به دیدار حق شتافت و خداوند نیز از او درگذشت.
1380. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر قرضی ، صدقه است.
1381. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدای تعالی یار قرض دار است تا زمانی که قرض خود را بپردازد ، مگر این که قرض او برخلاف رضای خدا باشد.
1382. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : قرض (گرفتن) ، از دین (داری) و شخصیت می‌کاهد.

از وام گرفتن دوری کنید

1383. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : قرض کمتر بگیر تا آزاد زندگی کنی.
1384. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : مادامی که بدهکار قرضش را پرداخت ننموده ، طلبکار بر او سلطنت دارد.
1385. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : از قرض گرفتن دوری کنید ؛ زیرا مایه اندوه (و بی‌خوابی) شب و خواری روز است.
1386. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : قرض ، پرچم خدا در زمین است ؛ هر گاه خداوند اراده کند که بنده‌ای را ذلیل گرداند ، آن را بر گردنش می‌نهد.
1387. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : قرض (گرفتن) ، مایه خواری دین (داری) است.
1388. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : قرض (گرفتن) ، مایه غم شب و خواری روز است.
1389. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : پیوسته جان مرد به قرضش آویخته است تا این که ادا شود.
1390. پیامبر خداصلی الله علیه وآله : خودتان رابا قرض نترسانید.

انواع قرض گرفتنها

1391. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : قرض ، دو نوع است : هر گاه کسی که قصد داشت قرضش را ادا کند بمیرد ، من ولیّ او (در پرداخت قرضش) هستم و اما کسی که قصد نداشت قرض خود را ادا کند بمیرد ، (روز قیامت در مقابل آن) از نیکی‌هایش برداشته می‌شود ؛ زیرا در آن روز ، درهم و دیناری نیست.

وام دادن بهتر از صدقه است

1392. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : قرض دادن چیزی ، بهتر از صدقه دادن آن است.
1393. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : دو بار قرض دادن ، بهتر از یک بار صدقه دادن است.

مهلت دادن به بدهکار تنگ دست

1394. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که تنگ‌دستی را مهلت دهد یا او را واگذارد ، خداوند روز قیامت ؛ روزی که سایه‌ای جز سایه خدا نیست ، او را در زیر سایه عرش خویش جای دهد.
1395. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که به بدهکار خویش مهلت دهد یا بدهی او را نادیده بگیرد (و از دفترش پاک کند) ، روز قیامت در سایه عرش خواهد بود.
1396. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که تنگ‌دستی را تا زمان گشایش ، مهلت دهد ، خداوند او را در گناهش تا زمان توبه مهلت می‌دهد.

تشویق به پرداخت وام

1397. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر بنده‌ای قصد پرداخت قرضش را داشته باشد خداوند عزّوجلّ او را یاری می‌کند.
1398. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که قرضی دارد که پرداخت آن را قصد نموده ، روز قیامت خداوند قرض او را ادا می‌کند.
1399. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که قرضی داشته باشد و به پرداخت آن اهتمام ورزد ، پیوسته از جانب خداوند بر او نگهبانی گمارده می‌شود.

نهی از تعلل در پرداخت بدهی

1400. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر کس ، قرضی بگیرد و قصد نپرداختن آن را داشته باشد ، به صورت دزد با خدا دیدار خواهد کرد.
1401. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر کس ، با زنی ازدواج نماید و قصد نپرداختن مهریه او را داشته باشد ، زناکار می‌میرد. و هر کس ، چیزی بخرد و قصد نپرداختن قیمت آن را داشته باشد ، خیانت کار می‌میرد و جایگاه خائن جهنم است.
1402. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : مماطله (و امروز و فردا کردن) کردن ثروتمند ، ظلم است.
1403. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : تاخیر در پرداخت دین ، بخشی از ظلم است.

قرض دار در قبر خود زنجیر است

1404. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : قرض‌دار ، در قبر خود زنجیر می‌شود و جز پرداخت قرضش چیز دیگری او را آزاد نمی‌کند.

دینار

1405. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : دینارها و درهم‌ها ، مُهرهای خداوند در زمین است. هر که مهر مولایش را بیاورد ، حاجتش برآورده می‌شود.

یاد خدا

یاد خدا

1406. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدای تعالی کسی را که «لااله‌الاالله» را صرفاً به قصد (خشنودی) خدا بگوید ، بر آتش جهنم حرام نموده است.
1407. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : اگر مردی در اتاق خویش مشغول تقسیم درهم و دینار (برای مستمندان) باشد و دیگری یاد خدا کند ، آن که خدا را یاد می‌کند بهتر است.

فضیلت ذکر خدا

1408. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : یاد خدا ، از صدقه دادن بهتر است.

تشویق به یاد خدا بودن

1409. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : به قدر طاقت ، تقوای الهی پیشه کن. و خدا را نزد هر سنگ و درختی یاد کن. و هر گاه گناهی از تو سر زد ، بلافاصله توبه کن : توبه پنهانی در برابر گناه پنهانی و توبه آشکار در برابر گناه آشکار.

به یاد من باشید تا به یاد شما باشم

1410. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : اگر در موقع آسایش ، خداشناس باشی ، در موقع سختی ، خدا تو را می‌شناسد.

بهترین ذکرها

1411. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین ذکرها ، آن است که پنهان باشد و بهترین روزی‌ها ، آن است که کافی باشد.

گفتن لا اله الا الله کلید آسمان هاست

1412. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر چیزی کلیدی دارد و کلید آسمان‌ها ، گفتن «لااله‌الا الله» است.

مثال یاد کنندگان خدا

1413. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : آن که در میان غافلان ، خدا را یاد کند ، مانند کسی که در میان فراریان جنگ ، ثابت قدم است ، مقام و منزلت دارد.
1414. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : یاد کننده خدا در میان غافلان ، مانند کسی است که از فراریان جنگ دفاع نماید ؛ یاد کننده خدا در میان غافلان ، چون چراغی در خانه تاریک است ؛ یاد کننده خدا در میان غافلان ، مانند درخت سبزی است در میان درختانی که برگشان ریخته است ؛ خداوند ، جایگاه یاد کننده خدا در میان غافلان را ، در بهشت به او معرفی می‌کند ؛ خداوند ، به عدد هر شخص فصیح و گنگ ، از گناهان یاد کننده خدا در میان غافلان می‌بخشد.

پیامدهای یاد خدا

1415. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدا را یاد کن ؛ زیرا یاد خدا تو را در خواسته هایت یاری می‌کند.
1416. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدای تعالی می‌فرماید : (پیوسته) بنده‌ام را همراهی می‌کنم مادامی که به یاد من باشد و لبهایش به نام (و خاطر) من بجنبد.
1417. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر رهسپاری ، نهایتی دارد و پایان آدمیزاد ، مرگ است. بنابراین ، به یاد خدا باشید ؛ زیرا یاد خدا کارها را آسان و شما را به کار آخرت تشویق می‌نماید.
1418. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : یاد خدا ، شفای دلهاست.

آثار روی گرداندن از یاد خدا

1419. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هیچ ساعتی بی‌یاد خداوند بر آدمیزاد نگذرد مگر این که روز قیامت نسبت به آن حسرت خورد.

خواری

خواری

1420. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خداوند بنده‌ای را خوار نکرد مگر این که دانش و ادب را از او بازداشت.

سرانجام کسی که مؤمنی نزد او ذلیل شود و او یاریش نکند

1421. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : اگر در نزد کسی مؤمنی خوار شود و او را با وجود توانایی یاری نرساند ، روز قیامت خداوند او را پیش همگان خوار سازد.

مؤمن نباید خود را خوار سازد..

1422. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که خود را در اطاعت الهی حقیر سازد ، او عزیزتر از کسی است که قصد دارد خود را با معصیت الهی عزیز کند.

گناه

گناه

1423. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدایا گناهم را ببخش و خانه‌ام را وسعت بخش و روزی‌ام را مبارک گردان.
1424. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هرگاه بنده مرتکب گناهی شود ، در دل او نقطه سیاهی پدید می‌آید که اگر آن را زدود و استغفار و توبه نمود ، (دوباره) دلش صاف و پاک می‌گردد. ولی اگر گناه را تکرار کرد ، آن نقطه سیاه ، بزرگتر شده ، قلب او را می‌پوشاند که این همان «زنگار گناه» است که خدای تعالی درباره‌اش در قرآن فرموده است : هرگز ، بلکه زنگار رفتارشان بر دلهایشان چیره گشته است.
1425. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : اگر تو گناه نمی‌کردی ، خداوند قومی را می‌آورد که گناه کنند تا آنان را بیامرزد و به بهشت داخلشان نماید.
1426. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : اگر (هیچ یک از) بندگان گناه نمی‌کردند ، خداوند خلقی را می‌آفرید که گناه کنند سپس آنها را بیامرزد (تا معلوم گردد) که خدا بخشنده و مهربان است.
1427. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : اگر گناه نمی‌کردید ، هر آینه به چیزی بدتر از آن بر شما بیمناک بودم (که همان) خودپسندی است ، خودپسندی!

حقیقت گناه

1428. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : نیکی ، (همان) خوش اخلاقی است و بدی ، چیزی است که در سینه جا می‌گیرد و دوست نداری که مردم بر آن آگاه شوند.
1429. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : نیکی ، آن است که دل و نفس (روح) بدان آرام گیرند و بدی ، آن است که در نفس جای گیرد و در سینه جریان یابد ، دیگران هر چه می‌خواهند بگویند.
1430. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر چه را دوست نداری مردم از تو ببینند. در خلوت نیز آن را انجام نده.

نقش نیت در گناه

1431. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر گاه گناهی در زمین رخ داد ، آن که آن را دید و از آن نفرت جست ، مانند کسی است که حاضر نبوده است. و کسی که حاضر نبوده ولی بدان راضی باشد ، مانند کسی است که حضور داشته است.
1432. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدای تعالی از حدیث نفس (آنچه در دل می‌گذرد) امت من درمی‌گذرد مادامی که به گفتار و کردار تبدیل نشود.
1433. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که معصیتی را ببیند و از آن ناراحت شود ، گویا آن را ندیده است. و هر که معصیتی را نبیند ولی بدان راضی باشد ، گویا آن در حضور او صورت گرفته است.

نقش گناهان در فرود آمدن بلاها

1434. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : پنج چیز از آثار پنج چیز است : هر قومی پیمان شکنی کند ، دشمن‌شان بر آنان مسلط گردد ؛ آنان که بر خلاف قانون خدا قضاوت نمایند ، میانشان فقر رواج یابد ؛ کسانی که فحشا (زنا) در بینشان آشکار شود ، مرگ میانشان شایع گردد ؛ کسانی که کم‌فروشی پیشه کنند ، به قحط سالی گرفتار آیند ؛ و آنان که زکات ندهند ، به خشکسالی مبتلا شوند.

همین گناه بس

1435. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : این گناه برای مرد کافی است که نان خور خویش را ضایع سازد.
1436. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بر گناه مرد همین بس که هر شنیده‌ای را بگوید.
1437. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بر تو همین گناه بس که غذا را از مملوک (بنده) خویش بازداری.
1438. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بر تو همین گناه بس که پیوسته دشمنی کنی.
1439. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بر گناه مرد همین بس که بدزبان ، بدکار و بخیل است.
1440. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بر گناه مرد همین بس که با انگشت به او اشاره شود ؛ اگر (آن اشاره به خاطر) نیکی باشد ، مایه لغزش است مگر آن که خدای تعالی به او رحم کند اگر (آن اشاره به خاطر) بدی باشد ، پس او بد است.

هیچ مؤمنی نیست مگر این که گناهی دارد که از آن دوری نمی‌کند

1441. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هیچ مؤمنی نیست مگر این که گناهی دارد که گاه به گاه آن را مرتکب می‌شود و از آن دوری نمی‌کند تا این که از دنیا برود.

هر که گناهی را شایع کند مانند عامل آن است

1442. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که کار بدی را شایع نماید ، مانند عامل آن است. و هر که مؤمنی را به چیزی عیب گذارد ، نمیرد تا خود مرتکبش گردد.

کسی که با نافرمانی خدا بدنبال کاری باشد

1443. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که بخواهد کاری را از طریق معصیت الهی انجام دهد ، از امیدش زودتر نومید شود و به چیزی که از آن می‌هراسد نزدیک‌تر گردد.

گناه بر غیر گنهکار نیز شوم و نحس است

1444. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : گناه ، بر غیر گنهکار نیز شوم (نحس) است که اگر از او عیب‌گیری کند ، خود نیز بدان گرفتار آید و اگر غیبت او کند ، گناه کرده و اگر به گناه او راضی شود ، شریک وی می‌گردد.

پرهیز از گناهانِ بنظر کوچک

1445. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : از گناهان کوچک بپرهیزید ، همانا مَثَل گناهان کوچک مانند آن است که گروهی به دره‌ای وارد شوند و هر یک ، آن قدر هیزم جمع کند تا آن که با آتش آن نان خود را بپزند. و نیز هر گاه صاحب گناهان کوچک بازخواست شود ، همان گناهان ، او را هلاک می‌سازد.
1446. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : از گناهان کوچک بپرهیزید ؛ زیرا خداوند از آنها بازخواست می‌کند.

بیشترین گنهکاران در روز قیامت

1447. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : آنان که بیشتر سخن ناروا گویند ، گنهکارترین مردم در روز رستاخیزند.

شاد شدن به گناه

1448. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که خندان گناه کند ، گریان به جهنم رود.

اصرار بر گناه

1449. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : با استغفار هیچ گناهی کبیره نیست و با اصرار (بر گناه) هیچ گناهی صغیره نیست.
1450. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که استغفار کند هر چند در روز ، هفتاد بار به گناه بازگشته باشد ، اصرار بر گناه محسوب نمی‌شود.

اقسام گناه

1451. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : گناهی است که آمرزیده نمی‌شود ؛ گناهی است که رها نمی‌گردد (از آن چشم‌پوشی نمی‌شود) ؛ و گناهی است که بخشیده می‌شود. اما آن که بخشیدنی نیست ، شرک به خداست. اما آن که بخشیده می‌شود ، گناه بنده است که میان او و خداوند عزّوجلّ است و اما آن که از آن چشم‌پوشی نمی‌شود ، ستم بندگان به یکدیگر است.
1452. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : گناهی است که آمرزیده می‌شود ؛ گناهی است که بخشیده نمی‌شود ؛ و گناهی است که مجازات دارد. اما آن که بخشیدنی نیست ، شرک به خداست. اما آن که بخشیده می‌شود ، همان گناه تو میان خود و پروردگارت می‌باشد. و اما آن که مجازات دارد ، ستم تو بر برادرت می‌باشد.

گناهانی که در کیفرش شتاب می‌شود

1453. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خداوند ، در کیفر دو چیز در این جهان شتاب می‌کند ؛ تعدی (و تجاوز به حقوق دیگران) و ناسپاسی پدر و مادر.
1454. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدای تعالی (مجازات) همه گناهان را تا روز قیامت به تاخیر می‌اندازد مگر بدرفتاری با پدر و مادر را ، که خداوند در زندگی دنیا (پیش از مرگ) درباره (مجازات) آن شتاب می‌نماید.
1455. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هیچ چیزی سریع‌تر از ظلم ، به کیفر نمی‌رسد.
1456. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : از اطاعت‌های الهی چیزی سریع‌تر از صله رحم به ثواب نمی‌رسد. و چیزی سریع‌تر از ظلم و قطع‌رحم به کیفر نمی‌رسد. و قسم دروغ ، سرزمین‌ها را به ویرانی می‌کشاند.
1457. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هیچ نوع اطاعت الهی ، سریع‌تر از صله رحم به پاداش نمی‌رسد. و هیچ نوع معصیت الهی سریع‌تر از ستم به کیفر نمی‌رسد.
1458. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هیچ گناهی همانند قطع رحم ، خیانت و دروغ شایسته تعجیل خدای تعالی بر کیفر آن در دنیا نیست با این که در آخرت نیز کیفر دارد. و پاداش عبادت صله رحم زودتر می‌رسد حتی خاندان بدکار ، اگر صله رحم نمایند دارایی‌شان رشد کرده ، تعدادشان بیشتر می‌گردد.

گناهانی که بخشیده نمی شود

1459. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : روز قیامت خداوند از سه کس هیچ عوضی را نمی‌پذیرد : عاق پدر و مادر ، منت گذار و آن که تقدیر را تکذیب کند.
1460. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که سه ویژگی را داشته باشد ، خدای تعالی سایر گناهانش را می‌آمرزد : آن که بدون شرک به خدا بمیرد ؛ جادوگر نباشد و جادوگران را پیروی نکند ؛ و به برادر دینی خود حسادت نورزد.
1461. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : امید است که خداوند هر گناهی را ببخشد مگر کسی که مشرک بمیرد یا عمداً مؤمنی را بکشد.

گناهانی که با وجود آنها هیچ کاری سودمند نیست

1462. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : سه گناه است که با وجود آنها هیچ کاری سودمند نیست : به خدا شرک ورزیدن ؛ بدرفتاری با پدر و مادر ؛ و فرار از جنگ.

گناهانی که کفاره ندارند

1463. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : پنج گناه است که کفاره (محو کننده) ندارد : شرک به خداوند ؛ کسی را به ناحق کشتن ؛ به مؤمن بهتان زدن ؛ فرار از جنگ ؛ و قسم اجباری که به واسطه آن مال دیگری را به ناحق تصرف نمایند.

بزرگترین گناهان

1464. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بزرگ‌ترین گناهان کبیره ؛ شرک به خدا ، قتل نفس ، بدرفتاری با پدر و مادر و شهادت دروغ است.
1465. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بزرگ‌ترین گناه کبیره ، بدگمانی به خداست.
1466. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بعد از گناهان کبیره که خداوند از آنها نهی کرده ، بزرگترین گناه نزد خدا برای بنده‌ای که خدا را ملاقات می نماید این است که شخصی بمیرد و قرضی داشته باشد و برای پرداخت آن ، چیزی باقی نگذارد.
1467. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بزرگ‌ترین گناه نزد خدا ، این است که شخصی (حق) نان خور خود را ضایع سازد.
1468. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : به ناحق تصرف کردن مال مسلمان ، از بزرگترین گناهان است و عیادت از مریض از کارهای نیک است.

آثار گناهان

1469. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر گاه گناه و فساد بنده به اوج خود رسید ، صاحب اختیار چشمان خود می‌شود و با آن‌ها هر گاه بخواهد می‌گرید.
1470. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر گاه گناه پنهانی باشد ، جز گنهکار را ضرر نمی‌رساند ، اما وقتی آشکار شد و زود اصلاح نگردید ، جامعه را آسیب می‌رساند.
1471. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : چهار چیز است که هر یک به تنهایی انسان را خانه خراب می‌کند به طوری که با برکت نیز آباد نگردد : خیانت ، دزدی ، شراب خواری و زنا.
1472. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : همانا آدم قبل از آن که دچار خطا و گناه گردد ، مرگش پیش چشمش و آرزویش پشت سرش بود اما وقتی که مرتکب گناه گشت ، خداوند آرزویش را پیش چشمش و مرگش را پشت سرش قرار داد. از این رو ، پیوسته آرزو می‌کند تا می‌میرد (و به آرزوهایش نمی‌رسد).
1473. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر گاه خداوند بر امتی غضب نماید آنها را در زمین فرو نبرد و مسخ ننماید ، قیمت‌ها گران و آسمان از باریدن بر آنها منع شود و اشرارشان زمام امورشان را به دست گیرند.
1474. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : (گاهی) خدای تعالی بنده را از گناهی که انجام داده ، منتفع می‌سازد (و به او حال توبه و انابه و مناجات می‌دهد).
1475. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : نیکی ، مندرس و کهنه نمی‌شود ، و گناه ، فراموش نمی‌گردد ، و خدای دادگر ، نمی‌میرد. (بنابراین ، ) هر چه می‌خواهی انجام بده (اما بدان که) همان طوری که وام می‌دهی ، وام می‌گیری.
1476. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : داود علیه السلام فرمود : ای کشت کننده گناهان! تو خارهای آن را درو خواهی کرد.

آثار دوری از گناه

1477. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : کمتر گناه کن تا مرگ بر تو آسان گردد.
1478. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر کاری را که بنده صرفاً به خاطر خدا ترک کند ، خداوند در عوض ، چیزی را که برای دین و دنیای او بهتر باشد بدو می‌دهد.
1479. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که به انجام گناهی همّت گمارد سپس آن را ترک کند ، (این ترک گناه) برای او نیکی محسوب گردد.

بهترین گنهکاران

1480. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : همه فرزندان آدم ، خطاکارند و بهترین خطاکاران ، توبه کنندگانند.

نکوهش گنهکاران

1481. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : درباره سه کس پرسش نکن (و نسبت به آنها بی‌اعتنا باش) : مردی که از جماعت دوری گزیند و پیشوای خود را نافرمانی کند و سرکش و گناهکار بمیرد ؛ کنیز یا غلامی که از مولای خود بگریزد و بمیرد ؛ و زنی که در غیاب شوهرش در حالی که مخارج او را داده است ، آرایش نماید. پس ، درباره آنها چیزی نپرس.

گناه نادان دو گناه محسوب می شود

1482. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : (هر) گناه دانا ، یک گناه است ولی (هر) گناه نادان ، دو گناه محسوب می‌شود.

پرده پوشی خدا نسبت به گنهکار

1483. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : این چنین نیست که خداوند گناه بنده‌ای را در دنیا بپوشاند ، سپس روز قیامت او را سرزنش نماید.
1484. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که مرتکب گناهی شود و خداوند آن را بپوشاند و در دنیا مورد بخشش قرار دهد ، خداوند بزرگوارتر از آن است که درباره چیزی که بخشیده است تجدید نظر کند.

زبان ریشه گناهان است

1485. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بیشتر گناهان فرزند آدم از زبان اوست.

تظاهر به گناه

1486. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : سه کار است که هر کس آن‌ها را انجام دهد ، مجرم است : هر کس پرچم ناحقی را برافرازد ؛ یا با پدر و مادرش بدرفتاری کند ؛ یا با ستمگری قدم بردارد تا او را یاری نماید.

دوای گناهان

1487. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : برای هر دردی دوایی است و دوای گناهان ، آمرزش خواهی است.

برای هر گناهی توبه ای است

1488. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر گناهی ، توبه‌ای دارد مگر بداخلاقی.

کفاره گناهان

1489. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : کفاره گناه ، پشیمانی است و اگر شما گناه نمی‌کردید ، خداوند قوم گناه‌کاری را می‌آورد تا آنان را بیامرزد.

پاک کننده گناهان

1490. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر جا هستی ، خدا ترس باش ، و در پی گناه ، نیکی کن تا آن را محو کند و با مردم ، خوش اخلاق و نیکو رفتار باش.
1491. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر گاه بدی کردی ، (بی‌درنگ) نیکی کن (تا محو شود).
1492. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر گاه بدی نمودی ، بی‌درنگ نیکی کن ؛ زیرا نیکی‌ها ، بدی‌ها را از بین می‌برد.
1493. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر گاه گناهان بنده‌ای افزایش یافت و کار نیکی که بتواند آن را جبران نماید نداشته باشد ، خداوند او را به اندوه گرفتار می‌سازد تا گناهانش بخشوده شود.
1494. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : (گاهی) بنده گناه می‌کند (ولی) به سبب آن وارد بهشت می‌شود ؛ زیرا گناه پیوسته در خاطر اوست و همیشه در حال توبه و گریز از گناه است تا این که به بهشت داخل گردد.
1495. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بعضی از گناهان را نماز ، روزه ، حج و عمره محو نمی‌کند ، بلکه تنها گرفتاری در تهیه معاش آن را نابود می‌سازد.
1496. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : استغفار (و آمرزش خواهی) سبب محو گناهان است.

ریاست

ریاست

1497. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر گاه فرمان روایی یافتید نیکویی کنید و رعیت خود را عفو نمایید.
1498. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که بر دَه نفر زمامداری کند ، عقل چهل نفر با او باشد ، و هر که بر چهل نفر زمامداری کند ، عقل چهارصد نفر با او باشد.

آنچه سزاوار ریاست است

1499. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که چیزی از اموال مسلمانان را به عهده گرفت ، خداوند به حاجت او نظر نمی‌کند تا این که او به حاجت مسلمانان نظر کند.

نکوهش ریاست

1500. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هان! که زمامدار ظالم به سوی آتش جهنم رانده می‌شود.

بعدی                 قبلی